In gesprek met...
Mieke Verduijn
Pianiste & artistiek leider Pianofestival Gouda
‘Het festival heeft toegevoegde waarde
“Het pianofestival wil verbinden. Mensen enthousiast maken voor klassieke pianomuziek. Het is toch geweldig dat je als amateurpianist in de Agnietenkapel op hetzelfde podium mag staan als de meesterpianist Enrico Pace?”
Voor artistiek leider Mieke Verduijn kan het pianofestival niet snel genoeg beginnen. “Het festival is een mooi platform om mijn passie te delen. In een mooie stad. Op de mooiste historische locaties”, aldus Mieke.
Voor iedereen
Het Pianofestival Gouda is er voor iedereen. Voor amateurpianisten, jong talent, de muziekliefhebber en voor mensen die gewoon eens kennis willen maken met de wereld van de klassieke muziek. Mieke heeft voor iedereen een aantrekkelijk programma samengesteld. Van woensdag 12 tot en met zaterdag 15 februari gaat het vier dagen ‘knallen’. Wie bijvoorbeeld eens wil genieten van het geconcentreerde spel van enthousiaste liefhebbers van de piano kan op zaterdag terecht bij het Open Podium in de Agnietenkapel. Daar mag iedereen gratis naar binnen om te luisteren naar diverse pianisten. En naar burgemeester Pieter Verhoeve! De burgemeester, zelf ook een enthousiast pianospeler, opent het programmaonderdeel om 10.00 uur met een vierhandig optreden met Mieke.
Een dag eerder, op donderdag 13 februari, treedt in diezelfde Agnietenkapel de 18-jarige Goudse pianist Jure Jurakic op. Ook zijn concert is een bezoek aan de kapel zeer de moeite waard. Jure is een groot talent, een van de vele talentvolle pianisten die Gouda rijk is.
Video: tijdens de eerste editie van het festival speelde Mieke onder andere Debussy preludes in een met kaarslicht verlichte Agnietenkapel.
Voor basisscholen
Het festivalprogramma is voor een groot deel gericht op jongeren, vertelt Mieke. “En op de educatieve kant. Er is veel bij te leren.” Zo is er in samenwerking met de Brede School een apart kennismakingsprogramma voor scholieren van de basisschool opgezet. Mieke: “Ik ben blij dat we dit jaar ook de Goudse basisscholen kunnen bedienen. Vorig jaar, bij de eerste editie, was daar financieel geen mogelijkheid voor. Nu wel. Niet ieder kind maakt thuis als vanzelf kennis met klassieke muziek.”
Gaaf
“Kinderen vinden zo’n concertervaring heel gaaf. Zo’n moment dat je voor het eerst live prachtige muziek te horen krijgt, kan veel indruk maken. Zoiets blijft je je hele leven bij.”
Hoe erg een piano kan boeien, ervoer Mieke onder andere tijdens een optreden tussen winkelend publiek in Winkelcentrum Bloemendaal. “Heel veel kinderen bleven geboeid kijken en luisteren. Hun ouders hadden moeite hen mee naar huis te zeulen.” Vooralsnog hebben zich via de Brede School vier klassen ingeschreven voor dit programmaonderdeel. Daar kunnen nog klassen bij. “Maar het moet wel in het schoolprogramma passen, want dit onderdeel vindt plaats op vrijdag”, aldus Mieke.
Peter en de Wolf
Voor kinderen is er – naast andere workshops – ook een workshop over hoe je zelf een muziekstuk componeert. Voor de allerkleinsten is er op zaterdag om 16.00 uur in de Sint-Jan een familieconcert van een uur over het sprookje van Peter en de Wolf. Het beroemde muzikale verhaal van de Russische componist Sergei Prokofiev wordt verteld door de kleinkunstenaar Tobias Wenting met muzikale ondersteuning van het bekende pianoduo Scholtes-Janssens. De toegang voor kinderen is gratis. Mieke: “Het is heel bijzonder dat het duo Scholtens-Janssens komt spelen. Het is absoluut een van de beste pianoduo’s van Nederland.”
Masterclass
Tijdens het festival kan jong pianotalent ook een masterclass volgen bij de gerenommeerde pianodocent David Kuyken om zijn/haar spel verder te verbeteren. David geeft les aan de conservatoria in Amsterdam en Den Haag. Volwassenen kunnen bij David terecht in de Gouwekerk voor een Piano Boost. Voor beide masterclasses komen pianisten uit het hele land naar Gouda. “Veel jonge pianisten kijken naar hem op. Die willen erg graag les van hem hebben”, aldus Mieke. Aan de masterclass voor jong talent nemen kinderen deel van 13, maar ook jongeren van 19. Voor deelname moesten alle kandidaat-deelnemers vooraf een video insturen om hun spelniveau te laten zien.
Anders spelen
Mieke: “Bij spelen in een masterclass werkt het anders dan spelen met een vaste docent. Een vaste docent heeft een langetermijnvisie over hoe jij je verder als pianist kunt ontwikkelen. Vanuit die gedachte geeft hij les en leidt hij je op. Bij een masterclass gaat het vooral om het aanstippen van een beperkt aantal dingen in je speelwijze. Het is heel inspirerend. Je wordt aangemoedigd om een stuk eens vanuit een heel ander perspectief te spelen. Het gaat dan bijvoorbeeld over de sfeer die je met je spel oproept. Daardoor ga je het daarna misschien wel heel anders spelen.” Voor een professioneel pianist zijn masterclasses een must. Sommige pianisten reizen de hele wereld over om hun spel via masterclasses verder te perfectioneren.
Persoonlijke smaak
“Wanneer je een stuk goed speelt? Ha, goeie vraag. Er zijn natuurlijk een aantal basisvoorwaarden. Je moet de noten goed spelen. Het tempo moet kloppen. De verhouding tussen de melodie (de toetsen aan de rechterkant van het klavier) en de bas (aan de linkerkant) moeten samen goed klinken”, vertelt Mieke. Daarnaast is er ook nog zoiets als persoonlijke smaak. “De een vindt een stuk langzaam spelen mooi, de ander snel. Muziek maken is een verhaal vertellen. Je wilt iets overbrengen. Het belangrijkste is dat je dat met volledige overtuiging doet. Muziek maken is ook ‘interpreteren’. Dat is het leuke ervan. Maar het moet wel kloppen. Als door je spel de structuur van het stuk verdwijnt, is het niet meer goed.”
Het is vooral ook zaak de aandacht van het publiek vast te houden. Goede muzikanten hebben daar ‘een antenne’ voor. “Zeker in de Agnietenkapel voel je dat heel erg, omdat het publiek dicht op je zit. Maar ook in een grote concertzaal voel je hoe aandachtig er geluisterd wordt. Als je een heel lang rustmoment hebt in een stuk en het publiek blijft muisstil, dan weet je, dat je ze hebt. Dan heb je controle.”
Programma voor de luisteraar
Ook voor het grote publiek heeft Mieke een fraai festivalprogramma samengesteld. De opening van het festival in de Agnietenkapel verzorgt op woensdag 12 februari het Brioso Trio. Op vrijdag is er in de Gouwekerk onder andere een dinerconcert vanwege Valentijnsdag met een bijzonder muzikaal ‘voor-, hoofd- en nagerecht’, gekozen uit in totaal dertig pianisten die elk een bij de avond passend, verrassend muzikaal voorstel deden. “We hadden de keuze uit vele prachtige programmavoorstellen”, zegt Mieke. “Uiteindelijk zijn het er drie geworden, die muzikaal samen een mooi geheel vormen.” De uitverkoren pianisten zijn uitgekozen op hun spel, hun programmavoorstel en een element dat de uitvoering extra speciaal zou maken. Het draait op zo’n Valentijnsavond immers in belangrijke mate om de sfeer.
Enrico en Slava
Mieke, zelf ook concertpianiste, ziet onder andere uit naar het concert van Enrico Pace. “Enrico Pace speelt heel virtuoos. Hij kan dat virtuoze omtoveren in iets heel poëtisch. Hij laat de muziek spreken. Het is meer dan iemand die ‘eventjes een showtje’ weggeeft.” Maar ook op haar eigen optreden met haar oud-docent Slava Popugrin, kan ze zich zeer verheugen. Slava is behalve docent aan het Haagse conservatorium ook docent aan het Conservatorium van Moskou geweest en heeft vele, inmiddels beroemde musici opgeleid. Zelf vormde hij als pianist ooit een bekend duo met de beroemde celliste Natalia Gutman. Mieke en Slava spelen samen in de Gouwekerk op twee historische vleugels de Petite Messe Solennelle van Rossini. “Het stuk is geschreven voor twee vleugels. Normaal gesproken zit er bij een dergelijk stuk een groot orkest en een groot koor, maar in dit stuk hebben de vleugels een glansrol. Dat geeft aan het stuk een bijzondere klank. Zeker het openingsdeel, het Kyrie, is echt fantastisch. Het heeft een mooie pianopartij die het stuk echt draagt.”
Afstudeeropdracht
Vorig jaar heeft Mieke het pianofestival voor het eerst georganiseerd. Toen was het nog alleen in de Agnietenkapel. Met steun van de gemeente Gouda en diverse fondsen en sponsoren kon het festival dit jaar groter opgezet worden en op meerdere locaties.Mieke begon het festival als een afstudeeropdracht voor het conservatorium. Afstuderende studenten moeten voor hun afstuderen niet alleen stukken technisch goed kunnen spelen, maar ze moeten ook onderzoek doen naar componisten en een praktijkopdracht doen, zoals het organiseren van een concert. Dat is heel leerzaam. “Maar het idee voor een festival kwam uiteindelijk van Mathias, de cellist van het Brioso Trio”, benadrukt Mieke. “Zelf wilde ik aanvankelijk alleen een concert organiseren.”
Tekst: Ton Schönwetter