In gesprek met...
David Kuyken
Pianist en conservatoriumdocent
Bij een masterclass raak je nooit uitgeleerd
Van een masterclass volgen word je alleen maar beter. En zeker als je les krijgt van een heel goede docent. Wie op Pianofestival Gouda zo’n masterclass volgt, treft het helemaal, want die krijgt les van David Kuyken, een veelgevraagd docent die les geeft in binnen- en buitenland.
​
Masterclasses zijn er vooral om van te leren. Om beter te worden. Zeker als je gemotiveerd bent om je verder te ontwikkelen, is zo’n masterclass een extra aanrader. “De masterclass in Gouda is laagdrempelig”, zegt David. “Het doel is mensen te enthousiasmeren en vooruit te helpen door hen inzichten mee te geven die ze thuis verder kunnen toepassen. Je kunt als docent in principe over elke noot wel wat zeggen, maar het gaat erom dat je iemand op die dingen wijst die je thuis zelf kunt doen om het spel net een stukje beter te maken. Volledig de techniek van iemand veranderen gaat niet lukken in een masterclass. Dat vergt jaren van studie.”
Uniek geval
Kortom: Een masterclass is maatwerk. Het hangt af van hoe iemand speelt en welk niveau iemand heeft. “Iedere speler is ‘een uniek geval’. Iedereen speelt weer anders.” Dat het spel niet helemaal soepel loopt bijvoorbeeld, kan verschillende oorzaken hebben, vertelt David. “Er is niet één oorzaak. Het kan liggen aan je relatie met het instrument. Aan je verhouding tot de muziek zelf. Aan je lichaamshouding of aan iets nog heel anders.” Het kan er bijvoorbeeld om gaan hoe iemand achter de toetsen zit, geeft David als voorbeeld. Dat heeft invloed op het spel. Zo heeft ook een overmaat aan spanning in het lichaam zijn weerslag. Net als een verkeerde motoriek. “Maar ook de bodem van de toets niet voelen. Of boven de toetsen blijven ‘fladderen’”, geeft David aan als andere, mogelijke verbeterpunten. En soms hangt het ook gewoon af van de manier van presenteren. David: “Iemand kan technisch heel goed spelen, maar met weinig expressie van de muziek. Of iemand speelt wel expressief, maar communiceert dat niet zo. Met andere woorden, tijdens zo’n masterclass kunnen veel verschillende thema’s voorbij komen.”
Toegevoegde waarde
Een masterclassdocent kijkt met de scherpe kennersblik van buiten en ziet al snel waar het precies aan schort en kan je daarbij vooruithelpen. David: ”De toegevoegde waarde van zo’n masterclass is dat iemand je heel precies volgt, met een frisse blik naar je spel kijkt en je adviseert hoe je beter kunt worden. Je krijgt waardevolle adviezen over iets, waarvan je je niet bewust bent dat het meespeelt. Zoiets werkt vaak beter als ‘iemand van buiten’ dat tegen je zegt.”
Alles voor de muziek
Voor David is pianisten beter maken dagelijks werk. Het is zijn vak. David is hoofdvakdocent piano aan het conservatorium in Amsterdam en Den Haag. Daarnaast is hij onder andere ook jurylid bij internationale pianoconcoursen. David: “Het mooie van docent zijn is dat je op een heel andere manier bezig bent met muziek en dat je je kennis aan anderen kunt overbrengen.” Ook David heeft zichzelf in zijn pianoleven via al die waardevolle adviezen uit masterclasses steeds verder verbeterd en ontwikkeld. Inmiddels reist hij met al die opgedane kennis en ervaring de hele wereld over om die kennis over te dragen. Zo is hij ondermeer vaste gastdocent aan het Centraal Conservatorium van Peking. Daarnaast is hij ook nog steeds concertpianist.
Schaven aan je spel
Masterclasses volgen is schaven aan je techniek en je spel. Voor een toppianist is dat vooral verder fijn slijpen en polijsten. Pianospelen is voor een professioneel speler altijd ook een zoektocht naar de eeuwige perfectie. Soms zoeken pianisten aan het begin van hun carrière ook weer hun oude leermeesters op. Ook David maakt het regelmatig mee, dat oud-studenten hem opzoeken om van zijn observaties te leren. “Uitgeleerd ben je nooit. Als je je niet meer verder kunt ontwikkelen, kun je beter de klep voorgoed dicht doen”, aldus David.
Er is meer
Iedere nieuwe masterclass brengt vaak ook weer andere, nieuwe inzichten. Die inzichten zijn soms sterk cultuurgebonden, weet David uit ervaring. “In het ene land bijvoorbeeld zijn docenten vaak heel directief. ‘Zo moet het.’ In het andere laten ze je juist meer vrij daarin.” Beide methoden kunnen helpen beter te worden. “Masterclasses volgen is één manier om je te ontwikkelen. Er zijn meer manieren om dat te doen. Door heel veel samen te spelen bijvoorbeeld”, zegt David tot slot.
Op de vleugel
Bij de masterclasses in de Gouwekerk en in de Agnietenkapel wordt gespeeld op een vleugel. David: “Als je thuis alleen gewend bent op een piano te spelen, is dat in het begin vaak even wennen, dat het op een vleugel net iets anders klinkt en aanvoelt. Het contact met de toetsen is anders. Maar verder is alles hetzelfde.”
Tekst: Ton Schönwetter